0 دقیقه
سازمان United Sketches (طرح‌های متحد) در فرانسه از ابتدای ماه فوریه سال جاری با ایجاد کمپینی در حمایت از «مهدی رجبیان» از کاریکاتوریست‌های جهان دعوت کرده تا برای او طرح بزنند. با وجود آن‌که هنوز یک ماه از آغاز این کمپین نگذشته اما طرح‌هایی بسیاری برای این هنرمند زندانی از سراسر جهان جمع‌آوری و منتشر شده است. موسس و رییس این ان‌جی‌او کیانوش رمضانی، کاریکاتوریست ایرانی ساکن فرانسه است.
در سه هفته اخیر، ۲۴ طرح از کشورهای دنیا از جمله ایتالیا، مکزیک، نروژ، فرانسه، اسپانیا، روسیه، یمن، انگلیس، اسراییل و فلسطین برای این سازمان ارسال شده است. برخی از این کاریکاتوریست‌ها، هنرمندان نامی و مطرح دنیا هستند که حتی از پیشکسوتان کاریکاتور به حساب می‌آیند. به گفته رمضانی هیچ‌کدام از این طرح‌ها از پیش تهیه نشده و این کاریکاتوریست‌ها، طرح‌های خود را «واقعا برای این کمپین و برای مهدی رجبیان تولید می‌کنند.»
مهر ماه سال ۱۳۹۲ بود که مهدی رجبیان، نوازنده سه‌تار، گرافیست و مدیر پایگاه اینترنتی «برگ موزیک» و برادرش، حسین که فیلمسازی مستقل است، توسط نیروهای سازمان اطلاعات سپاه پاسداران در دفتر کارشان بازداشت شدند. او در زمان دستگیری در حال ضبط پروژه‌ای پژوهشی با عنوان «تاریخ ایران به روایت سه‌تار» بود و پایگاه اینترنتی‌اش نیز به تولید، معرفی و انتشار موسیقی‌های زیرزمینی ایران می‌پرداخت. این وب‌سایت، پیش‌تر در زمان ریاست‌جمهوری محمد احمدی‌نژاد، فیلتر شده بود.
مهدی رجبیان و برادرش در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی مقیسه در محاکمه‌ای ۱۵ دقیقه‌ای، با اتهام‌های «توهین به مقدسات» و «تبلیغ علیه نظام» به ۶ سال حبس تعزیری و پرداخت ۲۰ میلیون تومان جریمه نقدی محکوم شده بودند. اما شعبه ۵۴ دادگاه تجدیدنظر تهران در اسفند ماه ۱۳۹۴ هرکدام از آنها را به سه سال حبس تعزیری، سه سال حبس تعلیقی و همان جریمه نقدی محکوم کرد. مهدی رجبیان نیز برای تامین هزینه جریمه نقدی، به گفته خودش «تنها دارایی»اش را که سه‌تار بود، برای فروش گذاشت. هر دوی این هنرمندان ۱۶ خرداد ماه ۱۳۹۵ برای سپری کردن دوران محکومیت‌شان راهی اوین شده‌اند.
از زمان بازداشت و بعد از محکومیت این هنرمندان، جامعه جهانی به حکم صادره برای‌شان اعتراض‌های بسیاری کرده است. حالا هم که کمپینی به راه افتاده و کاریکاتوریست‌های جهان اعتراض خود را با هنرشان جهانی می‌کنند. یکی از این کاریکاتورها که با استقبال بیشتر مخاطبان اینترنتی مواجه شده، کاری از «ویکتور بوگوراد» روسی و ۷۰ ساله است که می‌توان او را از پیشکسوت‌های هنر کاریکاتور دانست.
به باور کیانوش رمضانی، بانی این کمپین، ثابت شده که اگر در هر کمپین حقوق بشری از کاریکاتور استفاده شود، آن کمپین بیشتر مطرح می‌شود: «کاریکاتور میان مردم محبوب است و از طریق آن می‌توان مسایل پیچیده را راحت‌تر بیان کرد. ماهیت کاریکاتور، اهداف حقوق بشری را دنبال می‌کند. هدف آن آگاهی دادن و انتقاد کردن به قصد اصلاح امور است. به همین دلیل در کنار کمپین‌های حقوق بشری جواب می‌دهد.»
کیانوش رمضانی از طریق سایت‌های حقوق بشری که اخبار زندانیان را پیگیری می‌کنند، با نام و سرنوشت مهدی رجبیان آشنا شد: «در داخل ایران عملا همه مقابل این مساله سکوت کرده‌اند، در حالیکه چنین اتفاقی در دنیای هنر فاجعه است. فکر کردم باید کاری انجام دهم. اول کاریکاتوری برای سازمان حقوق بشر ایران درباره مهدی کشیدم و بعد از انتشار با تشکر مهدی که در مرخصی به سر می‌برد، مواجه شدم. تحت تاثیر قرار گرفتم و فکر کردم باید کاری اساسی‌تر کرد. برای همین سازمان خودم را هم درگیر این مساله کردم.»
چند روز مانده به گشایش ۳۵مین جشنواره فیلم فجر، مهدی و حسین رجبیان به همراه یوسف عمادی موسیقی‌دان و کیوان کریمی فیلم‌ساز، در نامه‌ای از اوین، به «سکوت» هنرمندان داخل کشور در برابر «احکام قضایی و سرنوشت هنری»شان اعتراض کردند: « آیا آنها اخبار حمایت جهانی هنرمندان و جشنواره‌های بین‌المللی پیرامون ما را نشنیده‌اند که این‌چنین درباره احکام قضایی و سرنوشت هنری‌مان سکوت کرده‌اند، یا تن به مصلحت‌اندیشی و از سر تاسف منفعت‌طلبی داده‌اند؟»
جشنواره فیلم فجر اما تمام شد؛ بدون آن‌که یادی از این هنرمندان در بند صورت بگیرد. در مقابل «فری میوز» نهاد بین‌المللی حامی آزادی بیان در حوزه موسیقی و همچنین وب‌سایت روز جهانی آزادی موسیقی از حرکت اعتراضی رجبیان یعنی فروش سه‌تارش، حمایت کرده بودند. سازمان عفو بین‌الملل نیز با راه‌اندازی کمپینی خواستار آزادی این هنرمندان شده بود که ده‌ها هزار هنرمند به آن پیوستند. در کارزارهای جهانی در حمایت از مهدی و حسین رجبیان، انجمن جهانی قلم، شورای هنرمندان اروپا، شورای ترانه‌سرایان و آهنگسازان اروپا نیز همراه شده بودند.
کیانوش رمضانی برای «ایران وایر» روایت کرد که وقتی مهدی رجبیان پس از اعتصاب غذا، چند روزی به مرخصی آمده بود در گپی که با هم داشتند گفته بود: «خواهش می‌کنم فشار رسانه‌ای را فراموش نکن. این آخرین راه نجات من است». به باور او « فرصت‌های جشنواره فیلم "فجر" و جایزه موسیقی "گرمی" هم گذشت اما هیچ‌کس از این فرصت‌ها استفاده نکرد. این بی‌انصافی است. در حالیکه سه‌تار مهدی را یک هنرمند بلژیکی خریداری کرد و با برپایی مراسمی توانست توجه جهانیان را بیشتر متوجه او کند.»
سازمان United Sketches در هشتم مارس ۲۰۱۵ در شهر نورماندی فرانسه تاسیس شد و در حال حاضر ۱۰۰ عضو فعال و ۳۴ سفیر کاریکاتوریست در سراسر جهان دارد. یکی از مهم‌ترین اهداف این سازمان «پشتیبانی از کاریکاتوریست‌های در تبعید» است. رمضانی در توضیح اهداف دیگر این سازمان گفت: «دیگر اهداف سازمان‌مان گسترش فرهنگ آزادی بیان بین کاریکاتوریست‌هاست. بسیاری از آنها به خودسانسوری روی می‌آورند. اما هدف تخصصی‌مان نشان دادن جنبه‌های هنری کاریکاتور است. مثلا در همکاری با فستیوال بین‌المللی فیلم کوتاه برلین، با همان سوژه مسابقات فیلم کوتاه، نمایشگاه جهانی کاریکاتور نیز دایر می‌کنیم. اهداف ما بین‌المللی است که ایران را نیز شامل می‌شود. در پرونده مهدی رجبیان نوع هنر مطرح نیست بلکه انسانیت باید جلوه‌گر شود و این‌جاست که نقش کاریکاتوریست به عنوان فعال مدنی، خود را نشان می‌دهد.»
حامی این سازمان موزه یادمان صلح، یکی از معتبرترین موزه‌های مستقر در فرانسه و شهر "کان" است.