اعتصاب غذای مهدی کروبی و وضعیت تازه حصر خانگی

۲۶ مرداد ۱۳۹۶

0 دقیقه

مهدی کروبی، یکی از رهبران جنبش سبز ایران که در حصر خانگی به سر می برد، اعتصاب غذا کرده است. به گفته فاطمه کروبی، همسر مهدی کروبی، او در اعتراض به «روند و شیوه حصر غیرقانونی خود» اعتصاب کرده و «تنها داروی قلبی اش را مصرف کرده و لب به آب و غذا نزدند.»‌او بیش از ۲۴۰۰ روز است تحت نظر ماموران وزارت اطلاعات ایران زندگی می کند، گفته است هدف از اعتصاب غذا، درخواست برگزاری دادگاه علنی درباره وقایع انتخابات ۸۸ و بیرون رفتن ماموران امنیتی از محل سکونت اوست. 

مهدی کروبی پیش از این در نامه ای به حسن روحانی، رئیس جمهور ایران درخواست کرده بود که از قوه قضاییه بخواهد دادگاه او را به صورت علنی برگزار کند. آیت الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی با محاکمه قضایی مهدی کروبی مخالفت کرده است. فعالان سیاسی نزدیک به آیت الله خامنه ای می گویند که در صورت برگزاری دادگاه، برای مهدی کروبی حکم اعدام صادر می شود و نگه داشتن او در حصر خانگی در واقع لطف نظام به اوست. آیت الله خامنه ای هم تایید کرده که در حال حاضر با مهدی کروبی با ملاطفت رفتار می شود. 

اعتصاب غذای مهدی کروبی از دو جنبه حائز اهمیت بالایی ست. او ۷۹ ساله ست و به تازگی دو عمل قلب جراحی را پشت سر گذاشته است. اعتصاب غذای او در این شرایط می تواند سلامتی او را به شدت مورد تهدید قرار دهد. مهدی کروبی گفته است هدف جمهوری اسلامی این است که جان رهبران معترض را در حصر بگیرد ولی اقدام اکنون او می تواند چنین نتیجه ای را داشته باشد. وقوع چنین حادثه ای به ویژه اگر به انتخاب مهدی کروبی باشد، می تواند فشار روانی بالایی بر نظام سیاسی وارد کند. دو سال پیش اکبر هاشمی رفسنجانی گفت به آیت الله خامنه ای هشدار داده که در صورت مرگ رهبران جنبش سبز در حصر خانگی، لکه ننگ آن را برای همیشه برای نظام باقی خواهد ماند. اقدام تازه مهدی کروبی می تواند این هشدار را پررنگ تر کند. 

نکته دوم اما به رفتار حسن روحانی باز می گردد. رئیس جمهور ایران در طول مبارزات انتخابات ریاست جمهوری به رای دهندگان تلویحا وعده داد که رفع حصر از رهبران جنبش سبز از جمله مهدی کروبی را پیگیری می کند. او پس از انتخابات کمتر در این زمینه حرف زده است ولی اقدام کنونی مهدی کروبی می تواند فشارها را بر او برای پیگیری وعده اش به شدت افزایش دهد. علی مطهری، نماینده مجلس ایران پیش از این گفته بود در زمینه رفع حصر دولت نمی تواند کاری بکند و باید رهبر جمهوری اسلامی تصمیم بگیرد ولی برخی عقیده دارند که حسن روحانی حداقل می تواند به وزارت اطلاعات دستور دهد که به یکی از درخواست های مهدی کروبی یعنی خروج ماموران امنیتی از درون خانه او عمل شود. به گفته فاطمه کروبی، همسر مهدی کروبی آنها درخواست کرده اند که ماموران امنیتی در خارج از خانه در یک کیوسک مستقر شوند و رفت و آمدها به منزل او را کنترل کنند ولی به این درخواست توجه نشده است. 

چهره های اصولگرا رفع حصر از مهدی کروبی را منوط به عذرخواهی و ابراز پشیمانی او کرده اند. رهبر جمهوری اسلامی هم در سخنرانی های متعدد خود درباره سال وقایع انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸، به لزوم عذرخواهی رهبران جنبش سبز اشاره کرده است. با این حال مهدی کروبی با هرگونه عذرخواهی مخالفت کرده و خواستار برگزاری دادگاه علنی درباره وقایع انتخابات ۸۸ است. 

برخی نمایندگان مجلس ایران پس از انتشار خبر اعتصاب غذای کروبی از او خواسته اند به اعتصاب غذا پایان دهد. مصطفی کواکبیان، نماینده مجلس ایران هم در جریان مذاکرات مجلس از رئیس جمهور ایران خواسته است که به درخواست مهدی کروبی برای خروج ماموران امنیتی از منزلش توجه کند. پس از طرح درخواست مصطفی کواکبیان، پخش زنده مذاکرات مجلس قطع شد. این اقدام نشان می دهد که صداوسیمای حکومت ایران مایل به طرح بحث های علنی در این زمینه نیست. رهبر جمهوری اسلامی نیز بارها نشان داده که تمایلی به گفتگوهای علنی برای حل این مشکل ندارد.

حسن روحانی، رئیس جمهور ایران نیز با توجه به همین موضوع در طول سال های گذشته سعی کرده است از طریق مذاکره با آیت الله خامنه ای موضوع رفع حصر را حل کند ولی با توجه به شرط صریح آیت الله خامنه ای یعنی عذرخواهی رهبران جنبش سبز، نتوانسته است کاری از پیش ببرد. ناتوانی حسن روحانی در حل این مسئله در حال حاضر تبدیل به یک پتانسیل منفی برای کاهش اعتبار و اعتماد دولت او در نزد رای دهندگان شده است.