حاشیه های نشست ژنو دو- عکس از فرهمند علیپیور- شرق پارسی
شرق پارسی – مونترو: سرانجام پس از قریب به سه سال جنگ داخلی در سوریه، روز گذشته ۲۲ ژانویه شهر کوچک مونتروی سوییس میزبان نشستی بین المللی بود تا راهی برای توقف خونریزی ها در این کشور پیدا شود.
تلاش ها برای برگزاری نشست ژنو ۲ نزدیک به هشت ماه به طول انجامید. در تمام این هشت ماه حضور دو دولت بیش از همه مورد پرسش بود. یکی دولت بشار اسد که بسیاری ها مشروعیت آن را زیر سئوال می برند و دیگری حامی بزرگ بشار اسد یعنی دولت ایران بود.
مخالفان بشار اسد در طی ماههای اخیر بارها اصرار داشتند که حاضر به پذیرش هیئتی از دولت سوریه نخواهد بود، مگر آنکه بشار اسد از سمت خود استعفا دهد و مفاد نشست ژنو ۱ را بپذیرد. مهمترین نکته نشست ژنو ۱ تشکیل دولت انتقالی بدون حضور بشار اسد بود.
حکومت سوریه سرسختانه با چنین پیش شرطی مخالفت می کرد. نهایتا تنها کمتر از چهار روز به آغاز کنفرانس بود که مخالفان سوریه موافقت خود را برای شرکت در این نشست اعلام کردند. هر چند عده زیادی از این مخالفین شرکت در این نشست را تحریم کردند.
کنفرانس بین المللی صلح سوریه با حاشیه هایی همراه بود؛ کنفرانس “ژنو ۲ ” نه در شهر ژنو بلکه در “مونتور” شهر کوچکی و زیبا در شرق دریاچه ژنو برگزار شد. علت این جا به جایی گردهم آیی ساعت سازان سوئیسی در شهر ژنو بود و اینکه هتل های شهر ژنو ظرفیت میزبانی از کنفرانس سوریه را ندارند. از همین رو صدها دیپلمات، ده ها وزیر امورخارجه و صدها خبرنگار و… نیز راهی شهر ۲۲ هزار نفری “مونترو” شدند؛ جایی که تا پیش از کنفرانس صلح سوریه به میزبانی از فستیوال موسیقی جاز معروف بود.
امروز بیست و سوم ژانویه، اکثر میهمان ها مرتبط با جنگ داخلی سوریه که در هتل های مونترو به سر می بردند، راهی ژنو در غرب دریاچه ژنو خواهند شد تا مذاکرات در آنجا ادامه یابد. دشوارترین کار امروز نیز بر عهده اخضر ابراهیمی نماینده اتحادیه عرب در امور سوریه است. اخضر ابراهیمی امروز باید در پشت درهای بسته میزبان مخالفان حکومت بشار اسد و هیئتی از دولت سوریه باشد. نشستی که مقدمه برگزاری نشست فردا جمعه ۲۴ ژانویه خواهد بود. روزی که مخالفان و موافقان علنی تر به بحث خواهند پرداخت.
غیبت ایران در ژنو۲
یکی دیگر از اصلی ترین حاشیه های نشست “ژنو ۲ ” به غیبت ایران در این نشست برمی گردد و ماجرای دعوت دیرهنگام و پس گرفتن زود هنگام این دعوت از سوی دبیرکل سازمان ملل.
پس گرفتن دعوت ایران به این کنفرانس غرور ایران را جریحه دار کرد. اینگونه بود که از رییس جمهور تا وزیر امورخارجه و نمایندگان مجلس ایران به این موضوع واکنش منفی نشان دادند.
ساعتی از آغاز به کار نشست نگذشته بود که سخنان رییس جمهور ایران در رسانه های خبری منعکس شد. حسن روحانی که در فرودگاه مهرآباد و در حال ترک تهران به سمت سوییس برای حضور در اجلاس داووس، نسبت به نتیجه بخش بودن “ژنو ۲ “ابراز ناامیدی کرد.
حاشیه های نشست ژنو دو- عکس از فرهمند علیپیور- شرق پارسی
غیبت ایران مورد اعتراض روسیه و سوریه نیز قرار گرفت. لاورف وزیر امورخارجه روسیه گفت که مخالفان داخلی حکومت سوریه موافق حضور ایران در این نشست بودند. در آخرین ساعات روز اول کنفرانس صلح سوریه نیز بشار جعفری نماینده دائم سوریه در سازمان ملل، به انتقاد از عدم حضور ایران در این کنفرانس اشاره کرد و گفت که برگزارکنندگان این نشست دولتهای مخالف حکومت بشار اسد را دست چین کردند تا کنفرانسی نامتعادل و یکجانه را شکل دهند. او گفت که در آخرین روزهای این کنفرانس ایران را به همراه ده کشور مخالف حکومت سوریه به این اجلاس دعوت کردند ولی سپس نام ایران را حذف کردند.
اما پیش از آنکه نماینده سوریه ازغیبت ایران گلایه کند، جان کری وزیر امورخارجه آمریکا در نشست خود با خبرنگاران در خصوص غیبت ایران مورد پرسش قرار گفت. خبرنگار بی بی سی به وزیر امور خارجه آمریکا گفت که یک ماه را در خاورمیانه سپری کرده است و متوجه شده است که بدون اراده ایران و عربستان هیچ تغییری در منطقه حاصل نمی شد و پرسید که چرا ایران را دعوت نکردید؟
جان کری در پاسخ گفت که این سئول را از خود بپرسید. از خود بپرسید چرا ایران حاضر نشد در این کنفرانس شرکت کند. چرا ایران حاضر نشد تا مفاد ژنو ۱ را بپذیرد و همچون سایر کشورها در این نشست حضور پیدا کند؟
پرسش در خصوص غیبت ایران از بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل هم مطرح شد. اینکه حکومت سوریه نیز ژنو ۱ را نپذیرفت، اما به کنفرانس دعوت شد. دبیرکل سازمان ملل اما تلاش کرد تا این نکته را روشن کند که میان ایران و سوریه تفاوت است، زیرا دولت اسد یکی از طرفهای اصلی بحران سوریه است و حضور دولت سوریه تا چه اندازه مهم بوده است.
دولت ایران در زمانی که برای حضور در کنفرانس ژنو ۲ دعوت شد اعلام کرد که بدون هیچ پیش شرطی در این کنفرانس شرکت خواهد کرد و از آنجایی که در کنفرانس ژنو ۱ دعوت نشده بود و حاضر نبود، نیازی نمی بیند خود را به مفاد آن نیز ملزم بداند.
بان کی مون و ولید معلم
یکی از حاشیه های نشست روزگذشته (چهارشنبه ۲۲ ژانویه) “ژنو ۲ ” به زمانی برمی گردد که دبیرکل سازمان ملل از ولید معلم وزیرامور خارجه سوریه خواست تا صحبت هایش را کوتاه کند و وقت را به دیگران نیز بدهد. او به معلم یادآور شد که هر سخنران بیشتر از ۲۰ دقیقه وقت برای سخنرانی ندارد.
ولید معلم که به عربی سخنرانی می کرد، اما با ناراحتی به دبیرکل سازمان ملل نگریست و به انگلیسی خطاب به او گفت که خود شما ۲۵ دقیقه صحبت کردید. شما در نیویورک زندگی می کنید و من در سوریه. پس اجازه بدهید تا وضعیت را بیان کنم. فقط چند دقیقه بیشتر به من وقت دهید. چند دقیقه بعد دبیرکل سازمان ملل ناچار شد به وزیرخارجه سوریه یادآور شود که وقت سخنرانی او گذشته است.
تلویزیون سوری، خبرنگاران سوری، شهروندان سوری
حاشیه های نشست ژنو دو- عکس از فرهمند علیپیور- شرق پارسی
تلویزیون دولتی سوریه اقدام به پخش مستقیم کنفرانس بین المللی ژنو ۲ کرد. کنفرانسی که شکست یا موفقیت آن بر سرنوشت سیاسی سوریه و مردم سوریه تاثیر گذار خواهد بود. زمانی که رهبر مخالفان سوریه از جمله احمد الجبرا و یا وزیر امورخارجه عربستان و قطر در حال سخنرانی بودند، این تلویزیون تصاویری از آوارگی های سوریه پخش می کرد و مخالفان دولت سوریه را به عنوان خائنان به کشور معرفی می کرد.
در حاشیه کنفرانس نیز جایی دو خبرنگار که هر دو خود را سوری معرفی می کردند با یکدیگر به مشاجره پرداختند که برای دقایقی خبرنگاران حاضر در محل نشست را متوجه خود کردند. هر دوی این خبرنگار که به انگلیسی صحبت می کردند طرف مقابل را غیر سوری و خود را سوری و مطلع از وضعیت می دانستند.
حاشیه های نشست ژنو دو- عکس از فرهمند علیپیور- شرق پارسی
تعداد چشمگیری از شهروندان سوری نیز خود را به محل برگزاری کنفرانس رسانده بودند تا صدای خود را به حاضران در نشست و خبرنگاران برسانند. به نظر می رسید که پلیس شهر مونترو در دو نقطه متفاوت به تجمع کنندگان اجازه حضور داده بود. تعداد حامیان حکومت بشار اسد چشمگیرتر بود. در گفتگو با چند تن از آنها متوجه شدم که بسیاری از آنها از کشورهای همسایه به ویژه فرانسه خود را به اینجا رسانده بودند و مشخص بود که به صورت گروهی و سازماندهی شده به محل کنفرانس آمده اند. در دست حامیان بشار اسد پرچم حزب الله لبنان و عکس هایی از بشار اسد و پرچم دولت سوریه دیده می شد.
مخالفین حکومت سوریه نیز با در دست داشتن پرچم مخالفین و تصاویری که نشان دهنده وضعیت فجیع انسانی در سوریه بود در نقطه در سمتی دیگر از محل برگزاری نشست، دست به تجمع زده بودند. یکی از مخالفین که خانمی میانسان به نظر می رسید و سالها در جنوب ایتالیا زندگی کرده بود، معتقد است با حکومتی که هر روز بمب بر روی مردم کشورش می ریزد نباید گفتگو کرد. او همچنین دلیل حضور افراط گرایان مذهبی در سوریه را نیز عملکرد دولت اسد معرفی کرد.
حاشیه های نشست ژنو دو- عکس از فرهمند علیپیور- شرق پارسی
حاشیه های نشست ژنو دو- عکس از فرهمند علیپیور- شرق پارسی
حاشیه های نشست ژنو دو- عکس از فرهمند علیپیور- شرق پارسی