‘جک استراو’ وزیر امور خارجه پیشین انگلیس امروز(چهارشنبه) در مقاله ای که روزنامه ‘دیلی تلگراف’ آن را منتشر کرد، نوشت که دیدار ‘دیوید کامرون’ نخست وزیر این کشور با حسن روحانی رییس جمهوری ایران پیامدهای مهمی در برخواهد داشت.
استراو افزود: دیدار امروز کامرون با حسن روحانی رییس جمهوری ایران بسیار مهم است. اگر دیدار آنها از این شناخت حکایت داشته باشد که منافع مشترک تهران- لندن در مورد امنیت منطقه ای، روابط دو سویه و موضوع هسته ای باید بر دشواری های تاریخی غلبه کند، پیامدهای بسیار مهمی دربر خواهد داشت.
وی افزود: اما مخاطرات زیاد است، شکست در رسیدن به توافق جامع هسته ای که باید طی هشت هفته آتی نتیجه قطعی آن مشخص شود، می تواند این دیدار را به یکی از اشتباهات عمده در عرصه سیاست خارجی تبدیل کند.
استراو ادامه داد: روحانی ۱۰ سال قبل سکاندار مذاکرات هسته ای ایران به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی بود. در آن زمان، دست یافتن به توافق بسیار نزدیک به نظر می رسید، اما به دلیل تندروی دولت ‘جرج بوش’ رییس جمهوری پیشین آمریکا و ایستادگی این دولت برای مصالحه، در بسیاری از مسائل به شکست منجر شد. .
زمانی که دوران ریاست جمهوری خاتمی در سال ۲۰۰۵ پایان یافت، ایران ۲۰۰ دستگاه سانتریفیوژ داشت اما زمانی که روحانی به ریاست جمهوری رسید، تعداد سانتریفیوژها به ۱۹ هزار دستگاه افزایش یافته بود.
استراو می افزاید: امروز با توجه به تهدید مشترک گروه داعش تحولات منطقه خاورمیانه در حال تغییر است. دشمنان قدیمی کنار رفته اند و ائتلاف های جدیدی هرچند به طور غیررسمی در حال شکل گیری است. ایران و کویت در هفته جاری مذاکرات سیاسی را آغاز کردند، همچنین وزرای امور خارجه ایران و عربستان نیز در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد با هم دیدار و گفت و گو کردند.
وزیر خارجه پیشین انگلیس افزود: امیدوارم کامرون به این موضوع پی برده باشد که ایرانی ها برای حفظ ثبات و امنیت در سوریه، شمال عراق و لبنان نقش کلیدی دارند. همانطور که شماری از نماینده های محافظه کار انگلیس معتقدند، گروه تماس جدیدی باید تشکیل شود که ایران عضو مهم آن باشد.
در همین حال باید دانست نفوذ اسرائیل در اروپا رو به کاهش است و هر روز از تعداد کسانی که می خواهند استفاده بیش از حد تل آویو از تسلیحات نظامی در جنگ غزه را فراموش کنند و همچنین از طرفداران الحاق اراضی فلسطین به اسرائیل کاسته می شود.
بنابر این روحانی بیش از آنچه می توانست تصور کند، برگ برنده و نقاط قوت در اختیار دارد. فضای سیاسی زیادی وجود دارد که رییس جمهوری ایران می تواند در چارچوب آن فعالیت و با پارلمان، قوه قضانیه و سپاه رایزنی و مذاکره کند.
تمایل مردم ایران برای عادی سازی روابط با غرب به سبب موفقیت نسبی دولت روحانی در داخل، ثبات اقتصادی، افزایش ارزش پول و کاهش نرخ تورم بیشتر شده است.
نظرسنجی ها نشان می دهد مردم ایران خواستار توافق در زمینه موضوع هسته ای هستند، اما نه به هر قیمتی. هیچ مقام ایرانی نمی تواند بپذیرد حقوق انرژی هسته ای مسالمت آمیز ایران را به کلی ببخشد . از نظر من اجازه دادن به ایران برای اینکه بخش عمده ای از سانتریفیوژهای فعلی خود تحت نظارت های بین المللی را حفظ کند، مهم است.
استراو اضافه کرد: انگلیس و دیگر کشورهای عضو گروه ۱+۵ باید مراقب باشند با تحت فشار قرار دادن بیش از حد ایران از این کشور دشمن نسازند. اگر فشار زیاد شود، در نهایت بدون دست یافتن به هیچ توافقی مذاکرات خاتمه می یابد و اگر این امر محقق شود، شرکای مهم آمریکا تحت امر روسیه و چین از ائتلاف بین المللی علیه ایران کنار می روند.
مهم ترین شرکای تجاری اروپایی ایران یعنی آلمان، ایتالیا و فرانسه از قبل توسعه دادوستد با ایران را آغاز کرده اند. شرکت های آلمانی خواستار یافتن بازار جایگزین بازار روسیه هستند که به علت تحریم های مرتبط با اوکراین از دست دادند. حتی آمریکا اجازه نداده است موضع سخت گیرانه اش در مورد تحریم ها به ممانعت از توسعه تجارت در بعضی از حوزه ها مانند صنایع کشاورزی و داروسازی بینجامد.
استراو خاطرنشان کرد: اما انگلیس در موقعیت کاملا متفاوتی قرار دارد، لندن با اعمال سیاست یکجانبه حمایت نکردن از تجارت با ایران به منافع خود بشدت آسیب رسانده است. صادرات آلمان به ایران سال گذشته ۲۰ برابر و صادرات ایتالیا به ایران ۱۰ برابر شد.
اگر انگلیس بخواهد نفوذ خود را در ایران دست کم به اندازه دیگر کشورهای اتحادیه اروپا افزایش دهد، باید هر چه سریع تر برای از سرگیری کامل فعالیت های سفارت انگلیس در تهران و سفارت ایران در لندن تلاش کند. قرار بود هر دو این سفارتخانه ها ابتدا در ماه مه (اردیبهشت/خرداد) و سپس اوت (مرداد/شهریور) باز شود اما این امر محقق نشد، دولت انگلیس باید هر چه سریع تر این موضوع را حل کند.
در مجموع باید گفت تصمیم ها در عرصه سیاست خارجی با مخاطرات زیادی همراه است، اما می توان توازن روشنی در روند اقدامات اتخاذ کرد که مسئولیت آن به عهده دیوید کامرون است.