بشار اسد، عکس ازخبرگزاری فرانسه
جهان بالاخره دریافته است که ریشه کنی کامل گروه داعش، جبهه النصره، احرار الشام و دیگر سازمان های تروریستی در سوریه بدون ایجاد حاکمیتی مرکزی در دمشق که بتواند به صورتی موثر بر سراسر کشور حکمرانی کند، ممکن نخواهد بود.
این یا به معنای حمایت از بشار اسد برای کسب دوباره کنترل بر آن دو سوم کشور است که در مقابل مخالفان از دست داده، و یا کمک به مخالفان برای رسیدن به دمشق و حاکمیت بر کشور.
گزینه سوم دولتی ائتلافی بدون اسد است، گامی که به منزله پیشرفتی چشمگیر در سوریه خواهد بود.
اظهارات دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا در جمع نمایندگان مجلس این کشور در هنگام بحث بر سر حملات هوایی بریتانیا در روز جمعه هم اهمیت دارد. کامرون خطاب به مجلس عوام گفت که «شکست دادن داعش در سوریه به منظور رسیدن به دولتی شایسته و مشروع است.»
به ندرت پیش می آید که یک رهبر غربی جنگ با داعش را به برقراری حاکمیت مرکزی جدید در سوریه ربط دهد. اظهارات نخست وزیر بریتانیا نشانه ای واضح است مبنی بر اینکه زمان کناره گیری اسد فرا رسیده است. کامرون اشاره کرد که ایران در روی کارآوردن دولتی بهتر در سوریه نقش دارد.
این راه حل مشابه بیانیه کنفرانس نخست ژنو است که در ژوئن سال ۲۰۱۲ برگزار شد، بیانیه ای که در آن ایجاد دولت انتقال در سوریه با مشارکت مقامات رژیم و نیروهای مخالف درخواست شد؛ این پیشنهادی بود که اغلب نیروهای مخالف و البته همینطور رژیم اسد آنرا رد کردند. ایران هم از پذیرش این بیانیه خودداری کرد، در حالی که این کار شرط حضور این کشور در کنفرانس ژنو ۲ بود.
این ابتکار بین المللی با گذشت دو سال هنوز تنها راه حل محسوب می شود. این بیانیه می تواند به اجرا درآید و می تواند به تحقق حداقل انتظارات از بازیگران مختلف کمک کند، به ویژه در زمانی که داعش به صورت تهدیدی بین المللی درآمده است.
ما نباید اثر داعش را به ویژه پس از پیشروی های این گروه که به کنارگذاشته شدن نوری المالکی از پست نخست وزیری عراق انجامید، دست کم بگیریم. داعش همچنین می تواند عامل اصلی خلاصی از اسد لجباز باشد. بدین ترتیب در نهایت خواسته بین المللی برای ایجاد دولت مرکزی قوی برای مبارزه با داعش تحقق خواهد یافت.
این رویکرد فراگیر تر ناشی از آگاهی به این است که ائتلاف اگر فقط به موشک های تورنادو و تام هاوک بسنده کند، نخواهد توانست از این بزرگترین گردهمایی گروه های تروریستی در تاریخ مدرن خلاصی یابد.
این فعالیت ها فقط به خلاصی از چندهزار جنگجو می انجامد در حالی که هزاران نفر دیگر از آنها خواهند گریخت و در محلات پرجمعیت مخفی خواهند شد.
ائتلاف چگونه خواهد توانست بر داعش پیروز شود در حالی که نیروهای این گروه از دید رادارها پنهان می شوند و به گروه های کوچکتری در سراسر سوریه تبدیل می شوند؟ هدف قرار دادن آنها بسیار دشوار خواهد بود و ممکن است تلاش های ائتلاف را به جنگی فرسایشی تبدیل کند که سالها طول می کشد.
در همین حال، تهدیدات تروریستی در سراسر دنیا پخش می شود.
،بیشتر رهبران دنیا می پذیرند که مشکل و راه حل بحران سوریه، هر دو را می توان در دمشق یافت. راه حل دولت مشروع مرکزی است که ماموریت مبارزه با این گروه های تروریستی را بر عهده گیرد – اما این کار بدون آنکه نخست، اسد سرنگون شود، ممکن نخواهد شد.
از سوی دیگر، این انتقال بدون رضایت متحدان اسد یعنی ایران و روسیه عملی نمی شود. در همین حال، این دو متحد اسد از این بیم دارند که اسد به خاطر حمایت فزاینده غرب از مخالفان به شکل هدفی آسان تر در آمده است.
بهترین گزینه برای ایران و روسیه مشارکت در ایجاد دولت فراگیر سوریه، به جای باخت کامل در بازی سوریه است. پیشنهاد همکاری با تهران ممکن است مدت زیادی اعتبار نداشته باشد. دولت های غربی اکنون هم دادن سلاح به مخالفان را آغاز کرده اند و با دادن اطلاعات و آموزش نیروها از آنها حمایت می کنند و در نهایت مسئولیت مناطقی که داعش از آنها خارج می شود را در دست خواهند گرفت.