اسدالله عسگراولادی، معروفترین صادرکننده خشکبار ایران و عضو اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در تمام دوران پس از انقلاب گفته که پدر باید فرزند خود را طوری تربیت کند که «به یک خودروی ۱۰۰ میلیون تومانی قانع شود».
رئیس اتاق بازرگانی و صنایع ایران و چین در گفتگو با وبسایت «نامهنیوز»، و در پاسخ به این سوال که «قبول دارید که ثروتمند هستید؟» میگوید «ثروتمند نیستم اما بینیازم. من در تهران تنها یک خانه دارم و چیز دیگری ندارم.»
گزارش رضا الیاسی:
بنز سفید مدل ۲۰۰۷ سوار میشود، گوشی آیفون در دست دارد و خانهاش در خیابان فرشته تهران است. دارنده شرکت بزرگ «حساس» است که حرفهای زیادی در عرصه صادرات خشکبار و به خصوص پسته ایران در سطح جهان دارد. سال ۹۲ عنوان برترین تاجر جهان اسلام را به دست آورد اما با تمام این داراییها گذشته خود را فراموش نکرده که روزگاری با دوچرخه کار میکرده و بچه محله سیروس بوده است.
در بیرون از مرزهای ایران، اسدالله عسگراولادی را تاجری میدانند که بازار بورس زیره در نیویورک منتظر قیمتگذاری او مینشیند. البته این جایگاه برای عسگراولادی دور از ذهن نیست؛ اگر او را باسابقهترین بازرگان و صادرکننده زیره سبز در جهان بدانیم.
هم اکنون پس از گذشت ۸ دهه از زندگی خود به عنوان بزرگترین تاجر ایران و چین مطرح است و حرفهای شنیدنی زیادی دارد. البته میگوید اجناس چینیها با کیفیت نیست و هیچ کاری با آنها ندارد و تنها با هنگ کنگ که نزدیک چین است مراوده تجاری دارد. او معتقد است وقتی پراید ۲۰ میلیون تومان میارزد حق دارد بنز ۹۰ میلیون تومانی سوار شود.
در آستانه سال ۱۳۹۴ به دفتر اسدالله عسگراولادی در اتاق بازرگانی رفتیم و با وی درباره مهمترین چالشهای اقتصادی کشور، اختلاف طبقاتی و چگونگی رفتار پولداراها به گفتوگو نشستیم.
مشروح گفتوگو:
یک سال و نیم از فعالیت دولت یازدهم سپری میشود و شعار اصلی دولت در زمینه اقتصادی در این مدت مهار تورم بوده اشت. جدیدترین آمار بانک مرکزی نیز نشان میدهد نرخ تورم به ۱۵ درصد رسیده است. اما در این شرایط اقتصاد کشور همچنان با رکود مواجه است. با در نظر گرفتن این دو شاخص مهم اقتصادی عملکرد اقتصادی دولت را چطور ارزیابی میکنید؟
دولت یازدهم با شعار تدبیر و امید فعالیت خود را آغاز کرد و در ۶ ماه اول حرکت تدبیری خوبی داشت و در همین زمینه با سران کشورهای مختلف همچون روسیه، چین و هند رایزنیهای گسترده و سازندهای نیز برقرار کرد که دستاوردهای مناسبی را برای کشور به همراه داشت. اما در این میان کشورهایی همچون آمریکا و اسرائیل بداخلاقی سیاسی داشتند و اقداماتی را در عرصه بین الملل انجام دادند که در نتیجه آن دولت نتوانست آنچنان که باید به فعالیت خود در عرصه دیپلماسی ادامه دهد.
قدرت خرید مردم هنوز پایین است
اما علیرغم اقدامات صورت گرفته در عرصه اقتصادی در یکسال گذشته، کارنامه دولت برای مردم کارساز نبوده و همچنان مشکلات مردم از جمله بیکاری وجود دارد و قدرت خرید مردم پایین است. هم اکنون هیچ فرد کارمند یا کارگری که حقوق ثابت دارد قدرت خرید مسکن را ندارد و دولت نتوانسته این مشکل که از جمله اصلیترین مشکلات موجود در عرصه اقتصادی است را برطرف کند.
البته این مشکل تنها مربوط به دولت یازدهم نیست و طی سالهای گذشته نیز به عنوان یک چالش اساسی مطرح بوده است. در همین رابطه دولتها طرحهای مختلفی را برای حل مشکل مسکن در دستور کار خود قرار دادهاند اما آنچنان که باید نتیجه بخش نبوده است. به طور مثال دولت نهم و دهم برای حل این مشکل طرح مسکن مهر را با برنامه ساخت ۲ میلیون مسکن اجرایی کرد. به نظر من این میزان مسکن پاسخگوی نیاز جامعه نبود و باید با ساخت ۱۰ میلیون مسکن عملیاتی میشد.
بسیاری از کارشناسان معتقدند طرح مسکن مهر به خوبی اجرا نشد.
سیستم طرح مسکن مهر ایراد داشت که باید اصلاح شود. مشکل اسم طرح نیست و نکته قابل توجه نیاز قشر حقوق بگیر به مسکن است که باید در طرحهایی همچون مسکن مهر به آن توجه کرد. اجرایی شدن این طرحها در صورتی که مشکلات سیستمی مسکن مهر همچون موقعیت جغرافیایی و امکانات رفاهی را نداشته باشند مفید است.
اشتغال مهمترین دغدغه سال ۹۴
به عقیده شما مهمترین دغدغه دولت در حوزه اقتصاد در سال آینده چه موضوعی باید باشد؟
نکته دیگر این است که ایران هم اکنون در حدود ۸۰ میلیون نفر جمعیت دارد. این در حالی است که سالهای نخست پیروزی انقلاب اسلامی جمعیت ایران حدود ۳۶ میلیون نفر بود و شهید رجایی میگفت کابینه من ۳۶ میلیون نفری است. این موضوع نشاندهنده این است که در حدود ۴۴ میلیون نفر کمتر از ۳۷ سال دارند و ایران کشور جوانی به شمار میرود. همچنین هر سال در حدود دو میلیون نفر به سن ۲۰ سال میرسند که مسکن نیاز اصلی آنها به شمار میرود. ازدواج، بهداشت، پوشاک و تغذیه نیازهای بعدی این قشر هستند و تمام این نیازها در سایه داشتن شغل برطرف میشود.
بنابراین ایجاد اشتغال بزرگترین دغدغه سال ۹۴ است و اگر دولت یازدهم معضل بیکاری را حل نکند کارنامه منفی در زمینه اقتصادی خواهد داشت.
دولت یازدهم برای رفع مشکل بیکاری باید سالانه بین ۸۰۰ هزار تا یک میلیون شغل ثابت ایجاد کند و به نظر میرسد تنها راه حل دولت برای ایجاد اشتغال حمایت از تولید و صنعت است.
نمایندگان بخاطر انتخابات مجلس نمیخواهند یارانه حذف شود /پرداخت یارانه نقدی اشتباه بزرگ دولت است
شما میگویید دولت باید از صنایع اشتغال زا حمایت کند که این موضوع نیازمند افزایش منابع مالی صنایع است. اما دولت در زمینه پرداخت یارانه نقدی با مشکلات فراوانی مواجه است و عملا بودجهای برای پرداخت یارانه به تولید ندارد. در این شرایط چطور میشود از تولید حمایت کرد؟
یکی از اشتباهات بزرگ دولت پرداخت یارانه نقدی به مردم است و این موضوع نمره عملکرد دولت و مجلس را منفی میکند. پرداخت یارانه نقدی به شکل کنونی سیاسی کاری دولت و مجلس است. به طور مثال نمایندگان به دلیل انتخابات سال جاری مجلس به دنبال حذف یارانه نقدی نیستند.
این در حالی است که تنها ۲۰ درصد از جامعه که حقوق کمتر از یک میلیون تومان میگیرند نیازمند دریافت یارانه نقدی هستند و دولت و مجلس به راحتی میتوانند از طریق منابع آماری این گروه نیازمند را شناسایی کنند.
دولت هم اکنون ۱۸ هزار میلیارد تومان کسری بودجه برای پرداخت یارانه نقدی دارد و بر همین اساس باید یارانه نقدی به ۲۰ درصد جامعه پرداخت شود.
مشکل اقتصاد ایران به روایت محمد ماهاتیر
علاوه بر این دولت باید برای حمایت از صنایع و کاهش هزینهها، خود را کوچک کند. زمانی محمد ماهاتیر به بنده گفت مشکل اصلی اقتصاد ایران این است که تمام شرکتهای بزرگ، دولتی هستند و در حالی که مالیات پرداخت نمیکنند زیان مالی هم به همراه دارند. در مالزی تمام شرکتها از دولت جدا شدهاند و مالیات ۴۰ درصدی به دولت پرداخت میکنند و ما با این رقم مالیات دولت را اداره میکنیم. اما در ایران شرایط برعکس است.
لغو تحریمها ۲۰ درصد مشکلات را حل میکند
موضوع تحریمها و لغو آن در ماههای اخیر بیش از گذشته در رسانهها مطرح شده است و افکار عمومی اینگونه استدلال میکنند که با رفع تحریمها تمام مشکلات برطرف میشود. این برداشت از تحریمها صحیح است؟
به هیچ عنوان اینگونه نیست. تحریمها لغو شود نهایت ۲۰ درصد مشکلات به صورت روانی برطرف میشود. در این زمینه طی سالهای اخیر تحریم بانک مرکزی و شرکت ملی نفت سنگینترین تحریمهای اقتصادی علیه ایران بوده است و اگر این تحریمها لغو شود از نظر روانی خیلی از مسائل حل میشود.
به احمدینژاد گفتم لطفا درباره هولوکاست سخنرانی نکنید
اما آقای احمدینژاد رئیس جمهور سابق اعلام میکرد تحریمها کاغذ پاره هستند. آیا واقعا اینگونه بود؟
هرگز اینچنین نبود. به آقای احمدینژاد چند بار گفتم از شما خواهش میکنم اینگونه سخن نگویید. زمانی که من صادر کننده نمونه شدم از نزدیک به وی گفتم خواهش میکنم در مورد هولوکاست سخنرانی نکنید و اجازه بدهید سفیران سخن بگویند و شما سخنان آنها را اصلاح کنید. رئیس جمهور باید ادبیات کلام دنیا پسند داشته باشد و باید با ادبیات کلام مناسب دنیا را جذب کند.
روحانی خرابهای تحویل گرفته که معماری آن اشتباه است
مشکلات اقتصادی کشور در سالهای اخیر تا حدی بود که آقای روحانی اعلام کرد خرابهای را تحویل گرفتهایم و میخواهیم این را بسازیم. آیا واقعا اقتصاد ایران به خرابه تبدیل شده است؟
بله اینطور است و ما به رئیس جمهور کمک میکنیم. اما باید توجه کرد معماری ساخت این خرابه اشتباه است. مصالحهای که برای ساخت این خرابه به کار گرفته میشود ایراد دارد.
گرانی و تورم عوامل اصلی افزایش فاصله طبقاتی است
موضوعی که هم اکنون در اقتصاد ایران وجود دارد و به نگرانی در جامعه تبدیل شده افزایش فاصله طبقاتی است. چرا هر روز اختلاف طبقاتی در ایران زیاد میشود؟
دلیل اصلی گرانی و تورم است. زمانی که در کشور تورم و گرانی وجود داشته باشد قشر کم درآمد فقیر و قشر پردرآمد غنیتر میشوند.
فقط بخش خصوصی پولدار نیست، دولتیها هم پولدار هستند
در یکسال گذشته خیلی این موضوع مطرح شده است. به طور مثال بحث پولدارهای تهران خیلی در فضای مجازی خبرساز شدند. این افراد چگونه پولدار میشوند؟
نکتهای که باید در این زمینه به آن توجه کرد این است که پولدارها همه جا هستند و تنها مربوط به بخش خصوصی نمیشوند و دولتیها هم پولدار هستند. شرکتهای خصوصی نیز با استفاده از سرمایه دولت و رانت توانستند پولدار شوند. این مسائل در ایران وجود دارد اما نمیتوانیم این موضوع مطرح کنیم و اختلاف طبقاتی در حال افزایش است.
مدیران دولتی باعث رشد و مطرح شدن بابک زنجانیها در کشور شدهاند
طیف ثروتمند تنها از بخش خصوصی و مردمی نیست و در بخش دولتی نیز ثروتمند وجود دارد. به طور مثال آقای بابک زنجانی تا زمانی که از حمایت مدیر کل دولتی برخوردار نبود نمیتوانست کاری انجام دهد. پس مدیران دولتی باعث مطرح شدن بابک زنجانیها در کشور شدهاند.
آیا همان یک نفر که اعدام شد مفسد اقتصادی بود؟
میتوان به پایان رانت بازی در اقتصاد ایران امیدوار بود؟
برای این موضوع باید قاطعیت در برخورد وجود داشته باشد. هم اکنون چندین سوال در زمینه برخورد با عاملان فسادهای مالی مطرح است. در مورد فسادهای مالی چند نفر اعلام شدند. تنها همان یک نفر که اعدام شد فاسد بود؟
یعنی شما میگویید فاسدان را اعدام کنند؟
باید با هر فردی که مرتکب فساد مالی میشود قاطعانه برخورد شود. در سفر به یکی از کشورها قصد داشتم با مسئول بلند پایهای که پیش از آن به تهران آمده بود دیدار کنم. اما این امکان محیا نشد و نتوانستم این فرد را پیدا کنم. از سفیر ایران موضوع را جویا شدم و متوجه شدم به دلیل فساد مالی اعدام شده بود.
سوالهای اساسی وجود دارد، اینکه در تمام فسادهای مطرح شده در کشور تنها یک نفر مجرم بود. مسئولان دولتی مربوطه مجرم نبودند. چه کسانی راه را برای مفسدان اقتصادی باز کردند. در موضوع فساد ۳ هزار میلیارد تومانی تنها یک رئیس بانک فرار کرد اما آیا با دیگر مدیران بانکی متخلف برخورد شد؟
من ثروتمند نیستم، بینیازم
از فضای اقتصادی کشور فاصله بگیریم. شما چهره ثروتمندی در جامعه شناخته میشوید. قبول دارید که ثروتمند هستید؟
ثروتمند نه اما بینیاز هستم. من در تهران تنها یک خانه دارم و چیز دیگری ندارم.
اسرائیلیها برای تخریب برادرم سروصدا ایجاد کردند و گفتند ما پولداریم
اما خیلیها میگویند شما پولدار هستید.
دروغ میگویند. این سر و صدایی است که اسرائیلیها برای تخریب برادر من ایجاد کردند. برادر من هیچی نداشت. من ۶۰ سال پیش خانهای با قیمت ۵۶۰۰ تومان خریداری کردم و آن خانه را نفروختم و هم اکنون بیش از یک میلیارد تومان میارزد. اگر اینطوری حساب کنید پولدار هستم.
وقتی پراید ۲۰ میلیون تومان است، من حق دارم بنز ۹۰ میلیونی سوار شوم
شما بنز هم سوار میشوید.
بنز من مدل ۲۰۰۷ است و ۹۰ میلیون تومان قیمت دارد. خیلیها پورشه ۲ میلیارد تومانی سوار میشوند. الان پراید ۲۰ میلیون تومان قیمت دارد و من حق ندارم بنز ۹۰ میلیون تومانی سوار شوم. اما پول ندارم ماشین نو خریداری کنم.
بسیاری از مردم هم اکنون به واسطه دریافت تسهیلات به سیستم بانکی کشور بدهکار هستند. شما تا کنون از بانک وام نگرفتید؟
خیر. قبل از انقلاب تسهیلات از بانک گرفتم و پرداخت کردم اما هم اکنون به هیچ بانکی بدهکار نیستم. زندگی من خیلی کوچک است.
کاری با چینیها ندارم
اینکه میگویند شما نفر اول تجارت ایران و چین هستید صحیح است؟ شما با کشور چین تجار میکنید؟
من کاری به چین ندارم و در صادرات و واردات با این کشور دخالتی ندارم. تجارت من با هنگ کنگ و در رابطه با صادرات پسته است. اما به واسطه نزدیکی هنگ کنگ با چین این اشتباه وجود دارد که من با چین تجارت میکنم.
پسته ارث ۶۰ ساله من است
چرا پسته؟
پسته ارث ۶۰ ساله من است. ابتدا در زمینه فروش زیره فعالیت میکردم اما سود فروش زیره کم بود و به سمت صادرات پسته رفتم.
سود صادرات پسته خیلی زیاد است؟
به اندازه زندگی کوچک من سود دارد.
البته دو سال قبل قیمت پسته ناگهان زیاد شد و خیلی سود کردید!
من صادرکننده درجه اول نیستم و در ردیف صادرکنندگان درجه دوم قرار میگیرم. طبیعتا نیز به همین دلیل سود کمتری به دست آوردم.
درجه اولها چه کسانی هستند؟
خیلیها هستند. من در رتبه چهارم یا پنجم هستم.
برای حفظ صادرات با رحیمی درگیر شدم /رحیمی میگفت پسته صادر نکن، بده بالاشهر تهران بخورد
چندی پیش یکی از نزدیکان دولت سابق اعلام کرد در جریان افزایش قیمت پسته در سال ۹۱ آقای عسگراولادی قصد زمین زدن دولت را داشت.
بله درست است. با آقای محمدرضا رحیمی (معاون اول سابق رئیس جمهور) برخورد کلامی داشتم و اعلام کردم شما در زمینه صادرات موضوعات را متوجه نمیشوید و برای کسب اطلاعات نیز سوال نمیپرسید. من برای حفظ صادرات با آقای رحیمی درگیر شدم. معاون اول رئیس جمهور میگفت پسته را صادر نکنید و بدهید بالاشهر تهران بخورند!
ارز آوری پسته برای اقتصاد کشور آن هم در شرایطی که اقتصاد ایران در تحریم قرار دارد دو میلیارد دلار است و من مخالف کاهش صادرات پسته بودم و خیلی سخت با معاون اول برخورد کردم.
آقای احمدینژاد چیزی نگفت؟
خیر.
شما بعد از انتخابات ریاست جمهوری یازدهم آقای احمدینژاد را ندیدید؟
تنها برای مراسم ختم مادر آقای احمدینژاد رفتم.
آقای احمدینژاد! زمان استراحت و مطالعه فرا رسیده است
الان آقای احمدینژاد را ببینید چه موضوعی را به او میگویید؟
میگویم از قدرت فاصله گرفتهاید و زمان استراحت و مطالعه فرا رسیده است!
آقای عسگراولادی به عنوان یک فرد بینیاز چه توصیهای برای پولدارها دارند؟
پولداران باید به جامعه نیازمند توجه کنند. باید حتما هر سال ۲۰ تا ۳۰ درصد از درآمدهایشان را به جامعه نیازمند پرداخت کنند. من خودم این کار را میکنم.
جوانان باید به خودروهای ۱۰۰ میلیونی قانع شوند /تجمل گرایی نفرین به دنبال دارد
در یکسال گذشته در فضای مجازی موج شدیدی از نحوه زندگی پولدارها تشکیل شد و عکسهایی از جوانها با خودروهای میلیارد تومانی منتشر شد. ارزیابی شما از این اتفاقات چیست؟
این موضوع تقصیر پدر خانواده است. پدر باید طوری فرزند را تربیت کند که با یک خودروی ۱۰۰ میلیون تومانی قانع شود. استفاده از خودروهای لوکس دو میلیارد تومانی گناه است. اینگونه تجمل گرایی نفرین به همراه دارد و نباید نفرین طبقه متوسط جامعه را فراموش کرد. ثروتمندان در مقابل جامعه مدیون هستند چرا که ثروت خود را در اینجامعه به دست آوردهاند.
ثروتمندان باید گذشته خود را در یاد نگه دارند. من هیچگاه گذشته خود را فراموش نکردهام که با دوچرخه کار میکردم. باور کنید من آن دوچرخه را تا چندسال قبل نگه داشته بودم. حتی چوب اسکی که در دوران جوانی با آن به دماوند میرفتم و اسکی میکردم را نگه داشته ان تا گذشتهام را فراموش نکنم.
با زن دوم مخالفم!
در فضای مجازی میگویند دو سری آدم وجود دارند که از کارهایی که انجام دادهاند به شدت دفاع میکنند. یکی آنها که ازدواج کردهاند و دیگری افرادی که خودروی چینی خریدهاند. چرا این تفکر مطرح است؟
ازدواج کردن از واجبات است. خداوند فرمودهاند حتما ازدواج کنید تا آرامش پیدا کنید. ازدواج ضرورت زندگی است و بدترین شکل زندگی جدایی است. البته با زن دوم هم مخالف هستم.
تجار زیادی را میشناسم که با منشیهای خود برای دومین بار ازدواج کردهاند و زندگی خود را نابود کردهاند. آرامشی که زن اول به مرد میدهد باعث میشود مرد پیشرفت کند. تمام افرادی که مجددا ازدواج کردهاند با مشکلات زیادی مواجه شدهاند و زندگیشان نابود شده است.
بیتعارف خودروهای چینی بیکیفیت هستند
اما در مورد خودروهای چینی تعارف بیخودی است. ماشینهای چینی بیکیفیتترین ماشینهای دنیا هستند.
تمام محصولاتشان بیکیفیت است؟
۳۰ درصد محصولاتشان واقعا بیکیفیت است.
این ۳۰ درصد هم به ایران میآید؟
دلیل این موضوع قاچاق است.
تمام این خودروهای چینی قاچاق است؟
این خودروها متروکه میشود و دولت آنها را حراج میکند و به دست مردم میرسد.
آٔقای عسکراولادی تعطیلات عید مسافرت کجا میرود؟
۹۰ درصد تهران هستم. اما اگر توانستم سفر بروم به حج میروم.