آیا ایران در برداشت از پارس جنوبی به قطر رسیده است؟

۲۸ فروردین ۱۳۹۶


حسن روحانی رئیس جمهوری به همراه محمد جواد ظریف وزیر خارجه به عسلویه رفته بود
حسن روحانی رئیس جمهوری ایران که به عسلویه در جنوب ایران رفته بود، بخش‌هایی از فازهای ۱۷ تا ۲۱ میدان گازی پارس جنوبی را افتتاح کرد.
سایت رسمی دولت ایران از آغاز بهره برداری از فازهای ۲۰ و ۲۱ و همچنین ۱۷ و ۱۸ میدان گازی پارس جنوبی خبر داده است. آقای روحانی از طریق ارتباط ویدیوئی با چند سکوی گازی مربوط به فازهای ۱۷ تا ۲۱ در دریا “فرمان آغاز بهره برداری” از آنها را هم صادر کرده است.
رئیس جمهور ایران گفته است که دولتش “ظرفیت تولید” گاز میدان پارس جنوبی را از روزی “۲۴۰ میلیون متر مکعب به ۵۷۵ متر مکعب” رسانده است. با این حال هنوز مشخص نیست فازهایی که امروز افتتاح شدند با چه ظرفیتی به بهره برداری رسیده‌اند. وزارت نفت ایران می‌گوید ۲۸ فاز پارس جنوبی در صورت تکمیل می‌توانند تا ۷۰۰ میلیون متر مکعب در روز گاز تولید کنند.
اما آیا ایران در تولید از پارس جنوبی به قطر رسیده است؟
اگر تولید روزانه ایران از میدان پارس جنوبی آن طور که حسن روحانی می‌گوید به ۵۷۵ متر مکعب در روز رسیده باشد، با تولید قطر از این میدان تقریبا برابر شده است. ماه پیش شرکت دولتی نفت قطر بیانیه‌ای منتشر کرد که از آن برآورد می‌شود تولید روزانه از میدان شمالی حدود ۵۶۶ میلیون متر مکعب در روز است. که با این حساب، برداشت ایران کمی بیشتر شده است. گرچه آمارهای نهایی تولید گاز امروز ایران با تاخیر در آمار سازمان‌های مطالعات انرژی جهان منعکس خواهد شد.
در حال حاضر، تولید سالانه گاز ایران از قطر بیشتر است. آمار سالانه شرکت بریتانیایی بی‌پی، نشان می‌دهد که تولید ایران از اول دهه ۱۹۸۰ میلادی از قطر بیشتر بوده و تنها در سال ۲۰۱۳ برای یک سال ایران عقب افتاده است. با این تفاوت که منابع مشترک پارس جنوبی، کمتر از نصف کل منابع ایران را تشکیل می‌دهد اما تقریبا تمام تولید گاز قطر از این مخزن مشترک است.
مقایسه تولید سالانه گاز طبیعی ایران و قطر
میلیارد متر مکعب

برداشت از منابع پارس جنوبی از این نظر برای دولت ها اهمیت دارد که می‌تواند به یک منبع درآمد عمده تبدیل شود. ایران سومین تولید کننده بزرگ گاز در جهان بعد از روسیه و آمریکا است، اما به دلیل مصرف داخلی بالا و نبود زیرساخت‌های لازم برای پالایش گاز توان صادرات قابل توجهی ندارد و برای افزایش توان صادراتش، باید تولیدش را بالاتر ببرد.
توسعه پارس جنوبی
براساس تازه‌ترین گزارش وزارت انرژی آمریکا، فازهای ۱۵ تا ۱۸ قبلا تولید گاز را شروع کرده بودند اما به ظرفیت کامل نرسیده بودند. مشخص نیست که فازهای ۱۷ و ۱۸ که امروز افتتاح شدند، آیا به ظرفیت کامل تولید ۵۶ میلیون متر مکعب گاز در روز رسیده‌اند باشند.
اما فازهای ۱۹، ۲۰ و ۲۱ قبلا گاز تولید نکرده بودند. پارس جنوبی در مجموع ۲۸ فاز دارد، که فازهای یک تا ۱۰ و همچنین ۱۲ در سال‌های گذشته تکمیل شده‌اند.
امروز همچنین رئیس جمهوری ایران بهره برداری از فاز اول طرح توسعه لایه‌های نفتی میدان مشترک پارس جنوبی را هم اعلام کرد که از آن روزانه تا ۳۵ هزار بشکه نفت تولید می‌شود.
افتتاح فازهای پارس جنوبی توسط دولت‌های ایران یکی از موضوعات بحث برانگیز در فضای سیاسی است. منتقدان دولت‌ها را به استفاده سیاسی از مراسم بهره‌برداری از پروژه های نفت و گاز متهم می‌کنند.
هشدار درباره افتتاح ‘نمایشی’ فازهای پارس جنوبی در روزهای آخر دولت احمدی‌نژاد
برای نمونه فازهای ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی را یک بار محمود احمدی‌نژاد و یک بار هم حسن روحانی افتتاح کرده بودند.
“اقتصاد مقاومتی” محل اختلاف
حسن روحانی در سخنرانی امروزش در عسلویه گفته است که افتاح فازهای جدید “روز ماندگار صنعت، نفت و مدیریت ایرانی و روز تحقق اقتصاد مقاومتی در صنعت نفت است.”
در هفته‌های اخیر “اقتصاد مقاومتی” به محل اختلاف رهبر ایران و حامیانش با دولت تبدیل شده است.
آیت الله علی خامنه‌ای رهبر ایران، قبل از نوروز از آنچه اجرا نشدن سیاست‌های “اقتصاد مقاومتی” خواند انتقاد کرده بود و گفته بود که اگر این سیاست‌ها اجرا شده بود “در زندگی مردم تغییرات محسوسی” رخ می‌داد. پیش از او هم احمد جنتی، رئیس مجلس خبرگان و دبیر شورای نگهبان، از حسن روحانی خواسته بود که “اگر به اقتصاد مقاومتی عمل نکرده، حتی المقدور از مردم عذرخواهی کند.”
اختلاف‌ها در پیام‌های نوروزی بیشتر مشخص شد. در حالی‌که حسن روحانی از دستارود‌های اقتصادی دولتش گفت، رهبر ایران گفت “آنچه انجام گرفته است، با آنچه مورد انتظار مردم و مورد انتظار ما است، فاصله‌ی زیادی دارد.”
منظور رهبر ایران از اقتصاد مقاومتی، توسعه اقتصادی بدون نیاز به غرب و به قول او با استفاده از “سرمایه‌ها و ظرفیت‌های داخلی” است.
ایران بعد از روسیه دومین منابع بزرگ گاز طبیعی جهان را دارد. با آنکه از نظر تولید هم در جهان سوم است اما در بازار صادرات گاز نقشی ندارد.
صاحبان بزرگترین ذخایر گاز جهان
تریلیون متر مکعب

وزارت انرژی آمریکا می‌گوید در سال ۲۰۱۵ ایران حدود ۸۰ درصد تولید گازش را در داخل مصرف کرده است. ۱۲ درصد در چاه‌ها تزریق شده و هفت درصد هم سوزانده شده است. ایران دو سال پیش در سوزاندن و هدر دادن گاز استخراجی، از روسیه پیش افتاد و به رتبه اول جهان رسید. دلیل سوزاندن گاز، توسعه نیافتن امکانات پالایش و ذخیره است.
از: بی بی سی