بی‌قراری قیمت‌ها و وعده بازگشت ثبات

«بازارها بالاخره به ثبات می‌رسند؟»، «آرامش به جمهوری و چهارراه‌استانبول برمی‌گردد؟»، «تمرکز سکانداران اقتصادی بر کاهش قیمت کالاهای اساسی چقدر جدی است؟» و…؛ این‌ها سوالات پرتکراری است که حداقل طی دو ماه اخیر در صدر اخبار رسانه‌ها در لیست پربازدیدترین‌ها قرار گرفته و اذهان عمومی را درگیر وضعیت بازارها و واکنش مدیران بانک مرکزی یا وزارت صنعت، معدن و تجارت کرده‌ است. … همدلی، فاطمه آقایی‌فرد: در این میان اوضاع چهارراه‌استانبول بیش از سایر بازارها تمرکز اذهان عمومی را به خود معطوف کرده؛ بازاری که در نیمه‌های اسفند سال گذشته در حالی روزهای پایانی خود را سپری کرد که شاهد افت نسبی شاخص ارزی در صرافی‌های مجاز و بانکی بود و دلار را با قیمت ۱۴هزار تومان روی میز معامله می‌نشاند، اما حالا همانطور که بسیاری از کارشناسان و دست‌اندرکاران ارز پیش‌بینی کرده بودند سال جاری با رکوردهای پی‌درپی سوژه داغ رسانه‌ها شده و حداقل هشت هفته امسال را با روند رو به رشد گذرانده است. در هفته‌ای که گذشت دلار در حالی رکورد دیگری از خود بر جای گذاشت و با قرارگیری در کانال ۱۷ هزار تومانی معامله شد، که وضعیت دیگر ارزهای بین‌المللی و حتی سکه‌ها نیز صعودی بود؛ دلاری که نسبت به آخرین روزهای سال گذشته حدود ۱۷ درصد رشد کرده و رئیس کل بانک مرکزی را دوباره دست به کار کرده تا وعده کنترل قیمت‌ها را داده و فنر رشد قیمتی این ارز را بیشتر از گذشته فشار دهد. چند روز پیش بود که عبدالناصر همتی در این‌باره گفت: «به زودی بازار ارز شاهد گشایشی مهم خواهد بود چرا که بخشی از منابع ایران در خارج از کشور در حال آزادسازی است و تاثیر این اتفاق بر بازار ارز مشهود خواهد بود». حالا چند وقتی می‌شود که سرمایه‌ها دوباره به این بازار منحرف شده و رئیس کل بانک مرکزی در این‌باره تاکید کرده که خریداران دلار برای سرمایه‌گذاری باید ریسک اقدام خود را بپذیرند تا اتفاقاتی مشابه سال‌های گذشته در این بازار نیفتد. اواخر تابستان سال ۹۷ بود که هجوم مردم برای فروش دلار در شهرهای مختلف کشور در رسانه‌ها سروصدای زیادی کرد، آن‌روزها هم قیمت دلار و سکه رکورد زده بود و به مرزهای تاریخی خود رسید و در هیاهوی این گرانی‌ها یک اتفاق تکراری خطرناک خبرساز بود و آن هجوم مردم برای خرید دلار بود؛ یعنی عده‌ای با افزایش ارز همچنان خریدار بودند و عده دیگری نیز در صدد فروش دلار خود در مقابل صرافی‌ها صف بسته بودند. حالا اما با عبور دلار از ۱۷ هزار تومان و رد شدن سکه از هفت میلیون تومان، یکبار دیگر خبرهای مشابهی به گوش می‌رسد؛ هر چند جنس این خبرها مثل دو سال پیش خیلی داغ نیست و سرمایه‌گذاران مانند سال‌های گذشته از بالا رفتن نرخ ارز استقبال نکرده‌اند، اما با این همه به گفته دست‌اندرکاران این بازارها با توجه به اینکه کشور در شرایطی نیست که فعلا بتواند به روزهای آرام اقتصادی بازگردد، برخی از سرمایه‌داران از خرید دلار و سکه استقبال کرده و این افزایش تقاضا قیمت‌ها را طی ماه‌های اخیر افزایش داده است. صرافی‌های بانک‌ها از صبح دیروز، دوم خرداد، قیمت دلار را برای فروش به مردم ۱۷هزارو۳۰۰تومان اعلام کردند که نسبت به روز پنج‌شنبه بدون تغییر بود. بر همین‌ اساس طی روز گذشته قیمت فروش یورو در صرافی‌های بانک‌ها، ۱۸ هزار و ۸۰۰ تومان اعلام شد. همچنین قیمت خرید یورو نیز در این صرافی‌ها ۱۸ هزار و ۷۰۰ تومان اعلام شد.خبر مهم همتی برای بازار ارزهمتی می‌گوید نمی‌خواهد در نرخ ارز دخالت کند اما به دلیل اینکه ارتباط کشور با برخی از کشورها در حال بهبود است، این موضوع قیمت ارز را در روزهای آینده کاهشی خواهد کرد. سکاندار بانک مرکزی در حالی این وعده را عاملی برای بازگشت به ثبات در فضای اقتصادی مطرح می‌کند که دو ماه از افزایش قابل‌توجه نرخ ارز و سایر کالاها در بازارها می‌گذرد و به تبعیت از قیمت دلار، بسیاری از کالاها از جمله سکه و طلا در سال جدید افزایش قیمت قابل‌توجهی را تجربه می‌کنند. البته این دومین وعده بعد از آخرین روزهای سال گذشته است که همتی برای کنترل نرخ ارز می‌دهد، اوایل اسفند سال گذشته بود که بانک مرکزی تصمیم FATF علیه ایران را دلیلی برای برهم زدن ثبات بازار ارز دانست در این‌باره یک قول داد: «این بانک شوک وارده را خنثی و ثبات لازم را به بازار اعاده خواهد کرد»؛ وعده‌ای که حالا با گذشت بیش از سه ماه هنوز اجرایی نشده و حداقل طی هفته‌های گذشته طوفانی در بسیاری از بازارهای کشور با افزایش نرخ ارز رخ داده است. همتی حالا دلیل بالا رفتن نرخ ارز در روزهای اخیر را اول تحریم‌ها و فشار حداکثری و تحت تأثیر قرار دادن راه‌های ورود پول و فروش نفت ایران عنوان می‌کند. از سوی دیگر به گفته رئیس کل بانک مرکزی، شیوع کرونا و سقوط شدید قیمت نفت در اسفند و فروردین ماه موجب شده در صادرات و ورود ارز اختلال رخ دهد. همتی در حالی وعده بازگشت آرامش به بازارها را می‌دهد که به گفته او:«از نظر میزان حجم ارز به صورت اسکناس در طول حداقل یک دهه گذشته، دارایی ما بی‌سابقه است و هیچ مشکلی نداریم، تصریح کرد:«آنچه در بازار اثرگذار بوده است، حواله است بدین معنا که آنچه در سامانه نیما باید تحقق یابد و ارز صادرکنندگان و نیز ارز خودمان را به واردکنندگان تخصیص دهیم، طی دو ماه دچار وقفه شد. بلافاصله پس از این وقفه هم واردکنندگان تمایل دارند تأمین ارز به روال عادی انجام شود، اما هنوز در عرضه ارز حالت عادی حاکم نیست».بازگشت آرامش چقدر جدی است؟در حالی مدت‌هاست که بسیاری از کالاهای اساسی تحت تاثیر افزایش نرخ ارز، روزهای صعودی خود را سپری می‌کنند که در این میان وضعیت سکه و طلا بیشتر از سایر کالاها تحت تاثیر افزایش نرخ ارز قرار گرفته است. در هفته‌ای که گذشت، افزایش قیمت ارز به رشد قیمت سکه دامن زد. قیمت سکه طلا تنها از مولفه قیمت ارز تاثیر نمی‌گیرند و قیمت طلا در بازارهای جهانی نیز تاثیری قابل توجه را بر این بازار به جا می‌گذارد. همزمان با شیوع کرونا در جهان، ریزش بورس‌های معتبر جهانی اتفاقی بود که رخ داد و در نتیجه ریزش بورس‌های معتبر در کنار کاهش قیمت نفت، قیمت‌ها در بازار طلا روندی افزایشی را تجربه کرد. در سه ماه اخیر قیمت طلا در بازارهای جهانی بیش از ۲۰۰ دلار افزایش یافته است. این بدان معناست که افزایش قیمت‌ها در ایران نیز گزیرناپذیر می‌نماید. چهارشنبه هفته گذشته بود که قیمت سکه تمام بهار آزادی طرح جدید به هفت میلیون و ۶۵۰ هزار تومان رسید که ۱۵۰ هزار تومان نسبت به روز سه‌شنبه افزایش یافته بود؛ در همان روز بود که سکه طرح قدیم با افزایش ۱۰۰ هزار تومانی نسبت به روز سه‌شنبه، به هفت میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسید و نیم‌سکه نیز سه میلیون و ۹۰۰ هزار تومان؛ یعنی رشد ۵۰ هزار تومانی روی میز معامله رفت. در همان روز بود که ربع سکه هم با افزایش ۳۰ هزار تومانی دو میلیون و ۱۸۰ هزار تومان داد و ستد شد. حالا در حالی آخرین روزهای هفته گذشته نیز با روند رو به رشد قیمت‌ها در این بازار سپری شد که به گفته فعالان بازار احتمال افزایش قیمت‌ها به دلیل عید فطر نیز وجود دارد، اما با این همه حتی دست‌اندرکاران باسابقه نیز پیش‌بینی خاصی از روزهای آینده سکه حرفی نمی‌زنند و می‌گویند طلا به دلیل متاثر بودن از متغیرهای مختلف از جمله نرخ ارز و بهای اونس در بازارهای جهانی، قابل پیش‌بینی نیست.تورم و مجلسدیروز در حالی مرکز آمار تورم اردیبهشت سال جاری را ۲۱درصد اعلام کرد که بر اساس خبرها، یکی از اولویت‌های اصلی مجلس یازدهم کنترل نرخ تورم و ایجاد ثبات در بازارها است؛ وعده‌ای که مجلس دهم در این زمینه عملکرد ضعیفی از خود بر جای گذاشت و طی فعالیت دوره گذشته مجلس از قیمت مسکن گرفته تا خودرو و دلار هر کدام افزایش چند درصدی را تجربه کردند. اسداله قره‌خانی، یک عضو مجلس دهم، در این‌باره به ایسنا گفت: «اولویت‌های مجلس را باید از نگاه مردم و مطالبات آنان دید. امروز مردم نسبت به ثبات اقتصادی اطمینان ندارند و نمی توانند زندگی خود را تنظیم کنند». وی در ادامه با بیان اینکه «مجلس دهم در زمینه ثبات اقتصادی تلاش زیادی کرد، اما برخی از تحولات، معادلات را برهم زد.» اظهار کرد:«انتظار می‌رود نمایندگان مجلس آتی مباحث گرانی، تورم، بیکاری، رکود و عدم ثبات اقتصادی را در اولویت خود قرار دهند. نمایندگان با تبلیغات انتخاباتی خود این انتظار را در مردم ایجاد کردند و مجلس یازدهم باید این انتظار را برآورده کند». نماینده مردم علی‌آباد کتول در مجلس دهم تصریح کرد: «اینکه با افزایش مالیات، درآمد کشور را افزایش داده و آن را به بخش دیگری تزریق کنیم خود مشکل‌زا است. افزایش مالیات برای تولیدکنندگان و افرادی که کارهای خدماتی انجام می‌دهند توجیهی ندارد بلکه خود می‌تواند باعث تعطیلی کارگاه‌ها و بیکار شدن گروهی شود».آرامشی که هنوز از راه نرسیده استاین‌روزها رشد قیمت‌ها در حالی ادامه دارد که ‌رئیس کل بانک مرکزی وعده بازگشت آرامش را می‌دهد و در این‌باره زمزمه‌هایی از فعالیت مجلس یازدهم در زمینه کنترل قیمت‌ها نیز شنیده می‌شود. در چنین شرایطی بسیاری از کارشناسان خبره می‌گویند دلیل مهم افزایش قیمت‌ها در شرایط فعلی کاهش درآمدهای نفتی تحت تاثیرکاهش قیمت نفت از یک سو و تحریم‌‌های آمریکا علیه ایران از سوی دیگر است. در عین حال شیوع کرونا سبب شده برخی کارشناسان و حتی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی احتمال کاهش درآمدهای مالیاتی را نیز مطرح کنند که انتظاری دور از ذهن نیست. هزینه‌های مهار بیماری کرونا از یک سو و هزینه‌های ناشی از فاصله گذاری اجتماعی از سوی دیگر نیز فشار بالایی را متوجه بخش هزینه ای اقتصاد کرده است. همتی می‌گوید:«محاسبات و برآوردهای اداره بررسی‌های اقتصادی بانک بسیار کمتر از آن چیزی است که در فضای تبلیغاتی مطرح می‌شود. همانطور که قبلا گفتم شرایط دشوار است اما در حال بهبود بوده و قابل مدیریت و ثبات نیز قابل اعاده است.» باید منتظر ماند و دید برگشت قیمت‌ها در بازار چه زمانی آغاز می‌شود. در چنین فضایی کنترل قیمت دلار و وضعیت کالاهای اساسی به نظر پروژه‌ای سخت و طولانی است که باید دید سکانداران اقتصادی در ادامه چه تدبیری برای این وضعیت خواهند داشت.به کانال صدای مردم در تلگرام بپیوندید @sedayemardomdotnThe post بی‌قراری قیمت‌ها و وعده بازگشت ثبات appeared first on صدای مردم.