وزارت ارشاد ایران جعفر پناهی را تهدید می کند. دلیل این تهدید این است که پناهی به فیلم سازی ادامه می دهد و جایزه نیز می برد.
جواد شمقدری اصلاً کیست؟ او در وزارت ارشاد معاون امور سینمایی است. مجموعه ای از موضوع های مهم را باید سر و سامان بدهد: در «کشور دینی» چه واکنشی نشان داده می شود که در سال ۲۰۱۲ جایزۀ اسکار برای بهترین فیلم به زبان خارجی دست برقضا به «نادر و سیمین» که یک فیلم انتقادی اجتماعی است داده شد؟ موضوع دوم به آلمان مربوط می شود. شمقدری به این مسئله واکنش نشان داد که در جشنوارۀ فیلم برلین فیلم «پرده» از جعفر پناهی و کامبوزیا پرتوی نشان داده شد و جایزۀ خرس نقره ای را برای فیلمنامه گرفت. رسانه های ایرانی از قول شمقدری می نویسند: «در ایران باید فیلم با اجازه ساخته و نیز با اجازه به خارج فرستاده شود، از اینرو تولید و نمایش این فیلم غیرقانونی و در نتیجه جرم است.» وی اضافه کرد تاکنون صبر نشان داده شده است: «اما نه ما بلکه نیروی انتظامی مسئول این موارد است.» شمقدری با این حرف عملاً خواستار تعقیب کیفری پناهی شده است. برای یادآوری: پناهی به زندان و بیست سال ممنوعیت از شغل کارگردانی محکوم شد. این ممنوعیت زیر پا گذاشته شد، «پرده» در کنار دریای خزر ساخته و بعد به خارج قاچاق شد. پرتوی اجازه یافت به برلین برود، پناهی نه. جوابی به اظهارات شمقدری را پناهی در عمل با فیلم ماقبل آخرش که در سال ۲۰۱۱ در کن نمایش داده شد داده است. این فیلم «این فیلم نیست» نام دارد. وقتی فیلمی فیلم نیست نمی تواند ساخت آن غیرقانونی باشد. اما «پرده» چیست؟ یک اظهار نظر سیاسی که از وسایل سمعی و بصری استفاده می کند؟ نه. جعفر پناهی به این دلیل نیز به معروف ترین قربانی سینماییِ حکومتِ ایران تبدیل شده که پی برده موقعیت حساس کنونی اش به گونه ای است که بتوان دربارۀ آن فیلم ساخت – حالا اگر نیز همچون فیلم بزرگی مانند «بانو» نباشد که کارگردان فرانسوی لاک بسون دربارۀ زن آزادیخواه برمه ای آنگ سان شوچی ساخته است. پناهی تقابل را در عرصۀ خود سینما انجام می دهد، سینمایی که خود را در جهتی تغییر می دهد که امکان حمله به آن را از مقامات می گیرد. شمقدری احتمالاً می داند میزان فشاری که علیه سینما لازم است نه دیگر امکان پذیر و نه منطقی است. از این جهت حرف هایش تا حدوی شبیه انجامِ وظیفۀ کلامی است. در عین حال پناهی باید نگران باشد که برایش گرفتارهای جدید ایجاد شود. بازی موش و گربه ادامه پیدا می کند. * از: بِرت رِبهاندِل / در: دی تاگس تسایتونگ عکس: dpa